Lý Nhơn phiêu lưu ký

Cứ đến thứ bảy và chủ nhật, bắt đầu từ 5h sáng là dọc đường qua phà Bình Khánh hay hướng Doi Lầu lại nườm nượp dân câu đổ về Lý Nhơn hay Cần Giờ để câu cá đầm, thư giãn cuối tuần.

Trong các loại hình câu cá, câu đầm được rất nhiều người quan tâm. Có lẽ vì chủ động thời gian đi về trong ngày, phong cảnh thiên nhiên lại bình dị, mang hơi hướng đồng quê, cá thì nhiều và đa dạng.

Đi câu đầm được cái là mồi câu cũng không phải chuẩn bị trước, chỉ cần mang theo 1 – 2 cây cần tay dài 4 – 5 m, ghé chợ Vàm Sát mua mấy lạng tôm chết, băng qua những cung đường đất vòng vèo là có thể tha hồ câu kéo cả ngày.

Cá đầm không phải ngày nào cũng dễ câu, chúng ăn theo con nước, nên câu đầm thường là chọn những ngày nước lớn. Những ngày này chúng ăn mồi cả khi đầm xả nước và lấy nước.

Thường thì chúng ăn mạnh nhất là khi nước bắt đầu chảy nhẹ vào đầm. Thời điểm này họ hàng nhà cá rủ nhau ra cống đón dòng nước để kiếm thức ăn. Đây là thời điểm tuyệt vời nhất để thả câu. Đảm bảo với bạn dù là đã biết câu hay chỉ là tay ngang bạn cũng có thể câu được cá vì cá đầm thường rất nhiều và đủ các loại, hay gặp nhất có lẽ là Bống, Măng, Phi, Chẽm, Tráp…

Câu đầm thì một vật dụng không thể thiếu đó là thùng nước đá, ngoài tác dụng giữ nước uống luôn lạnh hay đựng mồi câu thì chức năng chính là đựng cá câu được để giữ cho chúng thật tươi.

Khi nước ngoài sông lớn hẳn, đầm dừng lấy nước cũng là lúc cá tản ra khắp đầm, đó là lý do bạn thấy chúng chậm ăn. Đi câu đầm nhớ chuẩn bị ít đồ nấu canh chua để lúc này thưởng thức ngay trong đầm với đám cá câu được các bạn nhé. Cá đầm tươi nấu canh chua thì ngon tê tái, thưởng thức một lần là sẽ nhớ mãi.

Bống cát là một loại cá ngon có giá trị kinh tế cao nên rất nhiều người thích câu con cá này. Ngày bé mỗi khi được nghỉ học là Ba lại chở tôi đi câu, vui nhất là những bữa ra Đình Vũ câu cá Bống. Có lẽ cũng vì thế mà tôi hay chở theo con gái mỗi khi có điều kiện, để bé được hòa mình vào thiên nhiên, có những trải nghiệm tốt hơn về con người và cuộc sống.

Chắc ai cũng đã từng một lần được thưởng thức món cá Bống kho tiêu trong niêu đất, nhưng thường chỉ là những chú bống ranh bé xíu, cá bống trong đầm thì khác hẳn, chúng rất to nên thịt ngon hơn nhiều và câu cũng khá cảm giác.

Câu cá bống thì vị trí tốt nhất là ngồi ngay 2 bên miệng cống vì chúng thường tập trung ở đây. Câu Bống cát thì không phải chờ con nước, nhưng hiệu quả nhất thì vẫn là những ngày nước lớn, đầm xả nước để lấy nước mới.

Khi nước ngoài sông bắt đầu chảy vào đầm là lúc chúng ăn mồi mạnh nhất nên phải tập trung và thao tác cho nhanh, thay cái lưỡi to, mắc miếng tôm lớn hơn chờ cái phao nhấp nhấp rồi hụp xuống là giật. Miệng bống cát rất lớn nên phải thay lưỡi to để lúc gỡ cá cho nhanh, nếu không bạn sẽ loay hoay với con cá đã nuốt luôn cái lưỡi làm giảm năng suất.

Nếu chờ 1 lúc mà không thấy chúng ăn nữa thì phải nhấp nhấp miếng mồi hay kéo nhè nhẹ là chúng lại tiếp tục cắn câu.

Những ngày không lấy nước thì phải vất vả hơn, loanh quanh cửa cống hay ven bờ đầm. Thả mồi xuống rồi nhấp nhấp nhịp nhàng, câu kiểu này thì không cần phao, tụi cá bống thấy mồi là lao ra chụp, bạn sẽ cảm nhận được ngay khi cái đầu cần giật giật.

Cá bống không chịu ăn thì thôi chứ lúc chúng đã ăn thì bạn yên tâm, giật lên chỉ toàn là cá bống, chúng nằm đầy phía dưới, mồi thả xuống cá khác chưa kịp ăn thì đã nằm gọn trong cái miệng to đùng của chúng.

Cá ăn mạnh mà trời đổ mưa thì với dân câu có lẽ cũng chẳng vấn đề gì, chùm cái áo mưa là xong, nếu có ướt thì chút nữa nắng lên là lại đâu vào đó.

Chiều xuống kiếm chỗ mát mẻ ngay cạnh lều, trải cái chiếu nhỏ, nướng vài con cá kêu thêm thùng bia là mấy anh em cùng với chủ Đầm có thể giao lưu. Các chủ đầm thường là họ hiền lành, dễ dãi và đặc biệt mến khách, tất nhiên là khách phải ra khách nếu không thì họ sẽ cấm, không bao giờ cho bạn vào câu nữa. Cũng là tại một số bác, xin vào câu cá nhưng lại tranh thủ câu vài chú cua hay tôm sú.

Cá Chốt là con cá mà ít người muốn gặp nhất mỗi khi câu đầm, phần vì nó bé lại có mấy cái ngạnh độc rất khó chịu, gỡ cá không cẩn thận mà để chúng đâm vào tay thì cũng rắc rối đấy, vừa chảy máu lại vừa nhức đến vài tiếng đồng hồ hay thậm chí là 1 – 2 ngày , lâu hay mau thì còn tùy cơ địa của từng người, ấy là nói vậy thôi, chứ khi gặp ổ cá Chốt trứng, cứ thả xuống là kéo lên thì khéo lại mê tít.

Cũng đã lâu lắm rồi mới thấy cá Chốt cắn câu nhiều như vậy, cứ thả mồi xuống là kéo lên, anh bạn cùng cơ quan ngồi một lúc mà kéo lên cả đống, nhìn nét mặt thì chắc là mê phải biết.

Ngày trước cá Chốt được coi là món ăn của nhà nghèo, nghe đâu cách đây chừng vài chục năm, cá Chốt nhiều đến nỗi khi muốn ăn, chỉ cần lấy chài ra sông quăng một lát thì sẽ tha hồ mà “bẻ ngạnh”. Ngày nay cá Chốt đã trở thành đặc sản, không phải muốn thưởng thức là được ăn. Có nhiều loại cá Chốt như Chốt giấy, Chốt đen, Chốt vàng… Trong đó thịt cá Chốt vàng là thơm và béo nhất.

Cá Chốt tuy nhỏ nhưng bù lại chúng thường sống quần tụ theo bầy và thích nghi được cả trong môi trường nước ngọt và nước lợ, vì vậy chúng có mặt khắp nơi, trong đầm, ngoài sông, trong các kênh dẫn nước. Cứ vào mùa mưa, mùa sinh sản của chúng, mười con thì có đến tám con đang ôm trứng.

Câu cá chốt thì ngày nào câu cũng được, mồi câu tốt nhất vẫn là trứng kiến vàng nhưng nếu không có thì mồi tôm chết cắt nhỏ chúng cũng ăn như điên. Bạn hãy cứ tưởng tượng ngồi một chỗ, cắt sẵn mồi, móc vào thả xuống nhấc lên là được 1 chú cá Chốt thì không mê mới là lạ. Nếu chúng ăn dày thì nên thay thẻo câu 2 lưỡi để mỗi lần nhấc 2 con cho năng suất.

Câu cá chốt nên câu bằng lưỡi nhỏ sẽ hiệu quả hơn do chúng hay rỉa mồi, khi mắc mồi cũng nên mắc vừa kín lưỡi để cá dễ dính câu.
Những chú cá Chốt to bằng ngón chân cái bỏ đầu nấu canh chua hay kho sả ớt cho thêm tóp mỡ là ngon hết biết.

Câu cá có lẽ là thú vui dân dã lành mạnh nhất. Sau một tuần bận rộn những lo toan, được về với thiên nhiên thì thật không có gì tao nhã và bổ ích hơn.

Nếu không may đi câu đầm vào những ngày nước kém, bạn cũng đừng quá lo lắng. Khi cá không ăn mồi thì đã có tôm càng xanh, mà tôm to nữa là khác, bạn cũng khá bất ngờ khi thả câu trong đầm mà lại kéo lên chú tôm càng to bự chảng, chẳng kém gì tôm lớn ngoài sông.

Nhưng tôm càng xanh thì không phải đầm nào cũng có, chính vì vậy khi câu được tôm càng xanh trong đầm bạn phải ghi nhớ lại, để dành cho những hôm nước chết ghé thăm.

Câu tôm càng xanh trong đầm thì bạn phải được sự đồng ý của chủ đầm vì tôm càng xanh hiện nay có giá trị kinh tế rất cao. Ngoài nguồn tôm tự nhiên từ sông theo nước vào trong đầm thì nhiều chủ đầm cũng thả thêm tôm càng xanh vào mùa mưa khi mà độ mặn của nước trong đầm giảm rõ rệt.

Một điều nữa đó là nếu đã định câu tôm càng xanh thì phải nhớ mua thêm mấy hộp hà đỏ, món ăn ưa thích của tôm càng xanh các bạn nhé.

Khi thả câu nếu bạn thấy cái phao không nhấp nhấp rồi mất hút như thường lệ mà lại đưa đưa là tôm càng xanh đang ăn mồi đấy, nhớ là đừng giật, chỉ việc nhấc cần lên sao cho thật căng dây là tôm sẽ dính lưỡi, còn nếu bạn giật mạnh thì sẽ chẳng thấy gì.

Khi thấy tôm càng xanh cắn câu thì nên đổi thẻo câu với dây thật mảnh và lưỡi nhỏ, cắt con hà thành từng khúc, mắc sao cho thật kín lưỡi để tôm đỡ nhát mồi là được, câu tôm càng xanh trong đầm thì đơn giản và dễ hơn câu ngoài sông rất nhiều. Trong đầm khi cá đã không ăn mồi thì thường là chỉ có tôm, thậm chí là cả cua hay những chú tôm sú rất to, nếu câu được chúng bạn hãy nhớ là phải trả lại chủ đầm đấy, nếu không thì hôm đó rất có thể là chuyến câu cuối cùng của bạn tại đó.

Với mồi hà đỏ, nếu vô đúng đầm thì chắc chắn hôm đó bạn sẽ có thu hoạch thật bất ngờ thậm chí là ngoài mong đợi.

Tôm càng xanh trong đầm cũng rất ngon bởi chúng phát triển tự nhiên chứ không được nuôi bằng thức ăn công nghiệp. Vậy là dù đi câu vào những ngày nước kém thì cuối cùng bạn vẫn có một nồi lẩu tôm càng thơm ngon, hấp dẫn để ngồi cùng bạn bè trong buổi chiều cuối tuần thư thái.

Cũng cần phải nói thêm, môn câu nào cũng có cái vất vả của nó, câu đầm ngày nắng thì cháy da nhưng còn đỡ hơn nhiều khi trời mưa, nhất là khi đang câu thấy mây đen kéo đến thì tốt nhất là hãy nhanh chóng thu dọn đồ nghề để chạy ra ngoài, đừng ham câu, nếu không bạn sẽ vô cùng hối hận khi không thể ra khỏi đầm vì đường đất lầy lội và trơn trượt.

Khi những bông cỏ lau vươn mình nở rộ dọc những cung đường đầm thì cũng là thời điểm bắt đầu mùa câu cá tráp, những con cá thơm ngon đến độ ai đã ăn một lần thì không thể nào quên, nó có vị béo của cá thu, vị thơm của cá chim, thịt rất chắc và dai. Khi mắc câu vây của nó giương lên như mái vòm nhà hát Opera Sydney đẹp mê hồn.

Tại sao cá tráp lại là sự lựa chọn ưu tiên của hầu hết mọi cần thủ ? Cá tráp phát triển rất chậm, những con cá 20 năm tuổi cũng chỉ dài gần 40cm. Loài cá này tuy bé nhỏ nhưng mang lại niềm vui rất lớn, thêm một lý do nữa nó chính là con cá được đánh giá là ngon nhất trong đầm.

Không phải ngẫu nhiên mà cá tráp là một trong những loại cá được yêu thích nhất của dân câu. Chúng vô cùng khôn khéo và thông minh. Bắt được chúng thường rất khó khăn nhưng cũng đầy hứng khởi, phải là tay câu tinh tế mới chinh phục được loại cá này.

Thông thường khi câu đầm thì mọi người hay câu cá tráp bằng mồi tôm sống, tôm chết bóc vỏ hay hà đỏ… Có lẽ câu bằng mồi tôm sống là khó nhất nhưng cũng tinh tế nhất, khi cá ăn mồi thì đừng giật ngay, kệ cho cái phao chạy vòng vòng, khi nào nó hụp xuống mới giật, còn nếu bạn vội vàng thì chỉ còn cái đuôi tôm treo tòng teng trên lưỡi câu, ấy là vì chúng rất cảnh giác, chỉ ngậm chặt con tôm chạy một đoạn rồi mới dừng lại nhai và nuốt chứ không hớp cả con mồi như cá chẽm. Cá tráp thường nghiên cứu một cách khá cẩn thận để đảm bảo rằng con mồi thật sự an toàn để ăn. Do không hiểu tập tính này nên nhiều người vẫn cho rằng cá tráp cực kỳ thông minh khi ăn mồi vì nếu mắc lưỡi câu vào đuôi thì chúng ăn phần đầu, mắc vào đầu thì chúng lại ăn phần đuôi.

Câu cá tráp có lẽ cảm giác nhất là lúc dòng cá vì chúng rất khỏe và nhanh, cây cần cong vút mà vẫn không thể nhấc được chúng lên khỏi mặt nước. Cũng vì thế khi câu cá tráp bạn phải sử dụng cây cần tay cứng một chút. Khi giật cũng phải mạnh vì miệng cá tráp thực sự rất cứng.

Bạn cũng có thể câu cá tráp bằng mồi giả vì bản chất của chúng là loài săn mồi dữ tợn. Chọn những con mồi giả nhỏ thôi nhưng phải lặn sâu, vì cá tráp thường săn mồi dưới tầng đáy, chắc chắn bạn sẽ dễ dàng câu được chúng, mà cái hay của câu mồi giả là bạn thường dính cá tráp lớn. Cái cảm giác bắt cá bằng cần máy và cần tay cũng rất khác nhau nhưng đều rất thú vị, với cá nhân tôi thì câu cá tráp bằng cần tay vẫn là khoái nhất.

Sẽ thật là thiếu sót nếu không nói về một loại mồi đặc trị chỉ chuyên dùng để câu cá tráp đó là mồi bột. Câu cá tráp bằng mồi bột có lẽ là cách đơn giản và hiệu quả nhất để chinh phục loại cá này.

Cách làm mồi bột để câu cá tráp cũng khá dễ. Có nhiều công thức để làm mồi bột nhưng đơn giản nhất là ghé các cửa hàng bán thức ăn gia súc mua vài kg tép khô (con ruốc) đã xay nhỏ, dùng cái rây bột để lấy ra phần mịn trộn mồi câu, phần thô thì cho thêm chút cám thơm làm mồi xả.

Nếu ngày mai đi câu thì phải làm mồi từ chiều hôm trước các bạn nhé. Trộn phần tép xay mịn với cám thơm theo tỉ lệ 2:1 cho thêm vài ổ bánh mì tươi và 1 chút bột đậu nành bóp nhuyễn là xong. Bánh mì tươi là bánh mì chưa nướng, thực chất nó là hỗn hợp của bột mì, bột nở và men, khi trộn mồi nhớ cho bánh mì tươi từ từ để sao cho cục mồi khi trộn xong phải thật nhuyễn và dẻo.

Chọn chỗ nước sâu gần cửa cống xả mồi, chỉnh phao sao cho cục mồi vừa chạm đáy là đẹp, câu mồi bột thì nên sử dụng phao đài sẽ nhạy và hiệu quả hơn. Vê tròn cục mồi để giấu kín lưỡi câu thả xuống và rê nhè nhẹ vì cá tráp ưa ăn mồi động, chờ cái phao từ từ mất hút, nhóng nhẹ đầu cần câu rồi giật mạnh là gần như chắc chắn sẽ dính cá.

Câu mồi bột thì bạn phải bắt cá thật nhanh và hạn chế để xảy cá dễ làm bể điểm câu vì chúng đi theo bầy, nếu 1 con bỏ chạy cả đàn sẽ lao theo và bạn phải chở chúng quay lại.

Câu cá tráp bằng mồi bột có lẽ thú vị nhất là câu đêm, bạn sẽ vô cùng ấn tượng với cái phao đèn. Trên mặt nước mênh mang bạn chỉ thấy 2 đốm sáng xanh, chúng sẽ từ từ chập làm một rồi mờ ảo biến mất khi cá cắn câu.

Câu mồi bột còn một điều thú vị nữa đó là nếu câu không hết mồi, bạn có thể cho vào hộp thức ăn đậy kín cất vô ngăn đá tủ lạnh để dành cho các lần câu sau. đảm bảo là vẫn nhạy như thường.

Thịt cá tráp rất ngọt, có giá trị dinh dưỡng cao và chế biến được thành nhiều món ăn. Sashimi cá tráp là món ăn cao cấp mà ở đó, mọi người có thể cảm nhận được tất cả vị ngon của thịt cá. Nếu không thích ăn đồ sống thì món cá Tráp nấu canh chua sẽ là một lựa trọn tuyệt vời.

Câu cá tráp mà đặc biệt là câu bằng mồi bột thì rất dễ nghiện bởi cái cảm giác mà nó mang lại. Chính vì vậy nếu các bạn đang muốn thử thì tôi khuyên là không nên bởi chắc chắn bạn sẽ nghiện đấy.

Những tháng cuối năm đang là mùa cá Chẽm mà ngoài bắc quen gọi là cá Vược. Cá Chẽm lớn thì thường câu bằng cần máy với mồi sống như cá đối, cá kèo, tôm… hoặc câu Lure mồi giả, còn những chú Chẽm nhỏ mà dân câu quen gọi là Chẽm lá thì câu tay vẫn khoái nhất.

Chẽm lá ăn cả mồi tôm sống và tôm chết, nhưng câu bằng tôm sống thì nhạy hơn nhiều, đặc biệt là những ngày đầm lấy nước, cứ ngồi ngay cạnh cống, ôm cây cần tay có gắn con tôm nhỏ chờ cái phao chạy vòng vòng rồi mất hút, giật nhẹ là y như rằng sẽ có một chú Chẽm lá dính câu đến trĩu cần.

Câu bằng mồi tôm sống thì bạn phải đặt trước mới có mồi để câu, mắc cái lưỡi vào đuôi con tôm để nó có thể sống lâu dưới nước và tung tăng bơi lội, không cần thả sát đáy, câu tôm sống thì cứ lưng lửng là hiệu quả nhất.

Miệng cá Chẽm rất to nên phải dùng lưỡi lớn một chút. Chúng hay ăn mồi dọc hai bên và cuối dòng nước. Mùa cá Chẽm cũng chính là mùa cá Tráp, nên câu bằng tôm sống bạn cũng sẽ câu được cả cá Tráp.

Câu Chẽm lá thì có thể câu nguyên ngày cả khi xả nước hay lấy nước vào đầm…. Do đã thành phản xạ vào những ngày nước lớn cá Chẽm hay tập trung ra cống để săn mồi, chúng biết đám tôm tép hay những chú cá nhỏ sẽ đi theo dòng nước từ ngoài sông vào đầm hay cá tôm trong đầm cũng ra cống hóng mồi.

Dân câu thường vẫn nói với nhau cá Chẽm câu dễ nhưng lấy khó là bởi vì miệng cá Chẽm có những răng nhỏ li ti dễ làm sờn và đứt thẻo câu, đặc biệt là 2 cái mang gió sắc như dao cạo, nếu dây chùng là chúng sẽ cứa đứt cả dây câu và tẩu thoát.

Chẽm lá rất phàm ăn, nên thường là chúng nuốt cả mồi lẫn lưỡi, gặp trường hợp này nếu không mang theo đồ gỡ lưỡi thì cách đơn giản nhất là tìm cái que cứng đưa vào miệng cá, dọc theo dây câu rồi quay tròn lưỡi sẽ tự bung ra.

Môn câu mồi giả luôn hấp dẫn các cần thủ chắc có lẽ vì muốn trải nghiệm cái sự thật tưởng như vô lý vì con mồi là cá giả nhưng lại câu được cá thật, đặc biệt nữa là cái cảm giác cá cắn ngay trên tay.

Mùa này thì cứ ngay cửa cống mà câu, nhất là khi đầm lấy nước hay xả nước. Còn khi cống đã đóng thì cứ lang thang theo bờ đầm, chỗ nào thuận lợi thì thử vận may, cứ quăng ra kéo vào chắc chắn bạn sẽ có thành quả.

Câu mồi giả thì con mồi rất quan trọng, cũng tùy theo đầm mà chọn con mồi giả lớn hay nhỏ, rồi tiếp theo phải để ý đến nước, nhìn màu nước mà thay con mồi cho phù hợp. Vì vậy nếu không thật am hiểu, câu một lúc mà không thấy cá cắn thì hãy đổi con mồi khác. Nên chọn những con mồi sáng màu, có phản quang sẽ nhạy cá hơn.

Khi câu mồi giả thì cũng cần phải biết độ sâu của chỗ câu để chọn con mồi có độ lặn thích hợp, nếu không câu gần cống thì hãy ghé những nơi gần các bụi chà hay khu vực có các gốc cây đước ngập nước, là những nơi cá Chẽm thường ẩn mình chờ đợi.

Mồi giả có thể câu được cả chẽm lá và chẽm lớn, chẽm lá thì thường là ít bị sảy do chúng chưa đủ sức để chống lại 2 chùm lưỡi câu gắn ở bụng và đuôi con mồi giả, còn với Chẽm lớn thì cẩn thận nhé, chúng liên tục giằng co để gỡ lưỡi nên mất cá cũng là chuyện bình thường. Khi cá lớn cắn câu bạn sẽ biết ngay vì chúng lôi rất mạnh, cần cong vút, việc của bạn là không được để chùng dây và khéo léo để chúng không chạy vào các bờ bụi hay gốc cây, cứ bình tĩnh vì sau một hồi vùng vẫy chúng sẽ mệt, việc còn lại là từ từ dìu cá vào bờ.

Người đi câu đầm không quan trọng chuyện câu nhưng lại được rất nhiều, ngoài con cá bạn còn được sống giữa thiên nhiên, được chia sẻ niềm vui, tiếng cười với bạn bè. Tôi dám chắc bạn sẽ thấy mình như khoẻ ra, trẻ trung, yêu đời và vui vẻ hơn sau mỗi chuyến đi. Bạn có tin không? Hãy tự mình trải nghiệm nhé.

Vậy là chiều về bạn sẽ có món cá Chẽm hấp hành gừng ngon tuyệt cú mèo. Không biết với mọi người thì sao, chứ cá nhân tôi thì chẽm lá hấp là ngon nhất chứ cá to thì thịt lại hơi khô.